Là phụ nữ, ai cũng muốn mình luôn xinh đẹp và rạng rỡ, dù ở bất kỳ giai đoạn nào trong cuộc đời. Thế nhưng, khi thực hiện thiên chức làm mẹ, cơ thể người phụ nữ lại có nhiều thay đổi từ bên trong do nội tiết tố, từ đó làm ảnh hưởng đến diện mạo và làn da. Trong khi đó, giai đoạn mang thai và cho con bú lại vô cùng nhạy cảm, khiến người mẹ khó có thể sử dụng các sản phẩm skincare như thông thường.
Ở bài viết này, chúng tôi sẽ đi sâu vào tìm hiểu về vấn đề sử dụng mỹ phẩm ở phụ nữ mang thai và cho con bú, bao gồm cả những điều mẹ bầu cần lưu ý / cần tránh khi muốn skincare trong thai kỳ, cũng như hướng dẫn quy trình chăm sóc da đúng cách với những sản phẩm phù hợp, an toàn nhất có thể.
I. Những thay đổi trong quá trình mang thai
Bạn cần nhớ rằng, mang thai không đồng nghĩa với việc người phụ nữ đang bị ốm. Tuy nhiên, trong quá trình mang thai, cơ thể người phụ nữ lại phải trải qua hàng loạt những biến đổi sinh lý ở nhiều mức độ khác nhau. Cụ thể hơn, bạn có thể theo dõi ở bảng bên dưới.
Các thay đổi sinh lý | Biểu hiện |
Tăng trọng lượng cơ thể và lượng chất lỏng trong cơ thể |
|
Giãn mạch, tăng lưu lượng tim và tưới máu ngoại vi |
|
Tăng estrogen và relaxin |
|
Tăng hoạt động các tuyến bã nhờn và tuyến nội tiết |
|
Tăng alpha-MSH, oestrogen and progesterone |
|
Sự phát triển của bào thai có tính chất bán dị sinh |
|
Thay đổi hoạt động trao đổi chất của các enzym giải độc |
|
II. Chăm sóc da cho phụ nữ mang thai và những điều cần lưu ý
Trong xã hội hiện đại, khi độ tuổi có thai của phụ nữ ngày càng trễ hơn, cùng với mối quan tâm ngày càng cao về dưỡng da, dẫn đến việc có rất nhiều phụ nữ vẫn sử dụng đầy đủ quy trình chăm sóc da ngay cả khi họ quyết định làm mẹ. Mặc dù khi mang thai, điều quan trọng chính là em bé sắp chào đời, thế nhưng người phụ nữ vẫn muốn được chăm sóc cho bản thân theo cách an toàn nhất có thể.
Trong trường hợp bạn muốn thực hiện các phương pháp điều trị y tế - thẩm mỹ như laser, lăn kim, peel da..., cách an toàn nhất chính là đợi đến khi kết thúc giai đoạn mang thai / cho con bú. Tuy nhiên, đối với mỹ phẩm chăm sóc da tại nhà - đặc tính an toàn cao và chỉ tác động cục bộ lên lớp biểu bì da, việc sử dụng chúng là hoàn toàn được cho phép. Mặc dù vậy, có một số thành phần không được khuyến khích sử dụng khi mang thai và cho bú. Sau đây là những chất phổ biến được chia thành 4 nhóm: tinh dầu, thành phần làm giảm đốm sắc tố, parabens và các chất khác.
1. Tinh dầu (essential oils)
Tinh dầu là nhóm chất dễ bay hơi, có tính hấp thụ và hoạt động cao. Nhìn chung, việc sử dụng tinh dầu được chống chỉ định trong ba tháng đầu của thai kỳ.
Một số tinh dầu hoàn toàn không được phép dùng trong suốt thai kỳ do nguy cơ gây ảnh hưởng nghiêm trọng có thể kể đến như: Menthol (thành phần chính trong tinh dầu Bạc Hà), Camphor (Long Não), Oregano (Kinh Giới) và Sage (Xô Thơm).
Một số tinh dầu an toàn hơn, có thể được sử dụng từ tháng thứ tư của thai kỳ như: Bergamot, Cardamom (Thảo Quả), Lemon (Chanh), Juniper (Cây Bách Xù), Lavender angustifolia (Hoa Oải Hương), Mastic, Mandravasarotra, Marjoram (Kinh Giới), Matricaria (Hoa Cúc), Myrtle, Orange Blossom (Hoa Cam), Thujone (Ngải Cứu), Thyme (Xạ Hương), Lemon verbena (Cỏ Roi Ngựa Chanh). Hãy lưu ý rằng, những tinh dầu này chỉ nên được sử dụng trên một vùng da cụ thể (không thoa diện rộng) và không nên dùng thường xuyên. Bạn cũng cần quan tâm đến các phân loại khác nhau của tinh dầu, ví dụ: Mint arvensis (Bạc Hà Á) có thể dùng trong một vài trường hợp nhưng Peppermint (Bạc Hà Âu) luôn là chống chỉ định.
2. Thành phần làm giảm đốm sắc tố (depigmenting)
Tăng sắc tố và nám da là nỗi lo của rất nhiều chị em phụ nữ, đặc biệt là trong giai đoạn thai kỳ. Nám da khi mang thai là hiện tượng phổ biến, với sự xuất hiện của các đốm nâu và tình trạng da tối sạm, xỉn màu. Hiện tượng nám da này còn được gọi là mặt nạ thai kỳ, bởi chúng thường xuất hiện xung quanh môi, mũi, gò má, trán của thai phụ - giống với hình dạng của một chiếc mặt nạ.
Hiện nay, có nhiều thành phần giúp điều trị và làm giảm đốm sắc tố, nổi bật trong số đó là retinoids. Retinoids là các dẫn xuất của Vitamin A, trong đó bao gồm: isotretinoin, retinoic acid (tretinoin), retinol, retinyl palmitate... không chỉ có công dụng chống lão hoá vượt trội mà còn giúp cải thiện đốm nâu, thâm nám & tình trạng da không đều màu. Tuy nhiên, Vitamin A lại là thành phần chống chỉ định trong thai kỳ vì nguy cơ gây quái thai (dị tật thai nhi). Trong trường hợp sử dụng những hoạt chất thế hệ mới có khả năng giảm sắc tố, cần có các nghiên cứu để chứng minh độ an toàn cho phụ nữ mang thai.
Bên cạnh đó, việc sử dụng một số loại acid như Glycolic Acid, Kojic Acid, Salicylic Acid không bị chống chỉ định trong thai kỳ nhưng vẫn cần được được sử dụng một cách thận trọng, chỉ dùng khi thật sự cần thiết và dùng trong thời gian ngắn. Nguyên nhân nằm ở khả năng gây kích ứng cao, thậm chí có thể gây tăng sắc tố hoặc quá mẫn cảm. Do vậy, cách tốt nhất là tránh sử dụng chúng trong thời gian mang thai và cho con bú.
3. Chất bảo quản parabens (ở dạng axit)
Parabens là chất bảo quản thông dụng và phổ biến nhất trong mỹ phẩm. Mặc dù nhiều loại paraben đã qua phê duyệt trên thị trường hiện nay đều đã được xem xét rộng rãi và chứng minh về độ an toàn với phần lớn người tiêu dùng, nhưng việc sử dụng các dạng paraben không ion (không phải dạng muối) cho phụ nữ mang thai đều không được khuyến khích. Các chuỗi không-ion ngắn có thể tích tụ trong lượng mỡ thừa của người mẹ và đột ngột được giải phóng một cách mất kiểm soát trong tam cá nguyệt thứ ba (tuần thứ 28 đến 42 của thai kỳ). Tại thời điểm đó, xác suất xảy ra rối loạn nội tiết tăng lên và có thể ảnh hưởng đến quá trình mang thai cũng như thai nhi. Bên cạnh đó, mỹ phẩm không phải nguồn duy nhất có paraben, ngoài ra còn có một số nguồn khác không thể tránh khỏi (dược phẩm, thực phẩm, hoá chất tẩy rửa) nên điều quan trọng là hạn chế đến mức thấp nhất việc sử dụng nếu có thể.
4. Các chất khác
- Caffeine: có mặt trong kem chống cellulite (hiện tượng da sần vỏ cam) và một số loại kem dưỡng mắt. Thành phần này có khả năng hấp thụ và vượt qua hàng rào nhau thai, do đó, việc tiếp xúc nhiều có thể gây ảnh hưởng đến thai nhi, kể cả khi bạn chỉ thoa ngoài da.
Antiandrogens: có mặt trong các sản phẩm trị rụng tóc. Trong các sản phẩm có chứa cồn, sự hấp thụ antiandrogens có thể được gia tăng, và với kích thước phân tử nhỏ, chúng có thể vượt qua hàng rào nhau thai để gây ảnh hưởng đến thai nhi hoặc sự phát triển bình thường của thai kỳ.
Phân tử nano: với kích thước phân tử nhỏ, các phân tử nano có khả năng thâm nhập sâu hơn vào da so với các phân tử thông thường, vì vậy việc sử dụng các sản phẩm có thành phần nano kích thước <600Da là không được khuyến nghị.
Dầu Neem: có chứa triterpenes ức chế sự phát triển và sinh sản, do đó có nguy cơ gây sinh non và không nên dùng cho phụ nữ có thai.
Các hoạt chất hóa học tổng hợp công nghệ cao hoặc ứng dụng cơ chế hoạt động mới: thường không có đủ dữ liệu để đánh giá mức độ an toàn về lâu dài của những hoạt chất này. Vì vậy, chỉ những hoạt chất được nghiên cứu cụ thể trên phụ nữ mang thai và cho con bú, được chứng minh về độ an toàn mới được khuyên dùng.
Các loại thực phẩm chức năng đường uống: có ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể từ trong ra ngoài. Do đó, trước khi uống bất kỳ loại thực phẩm chức năng nào, mẹ bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được kiểm tra thành phần và liều lượng của từng thành phần, trong từng trường hợp cụ thể sẽ được đưa ra lời khuyên phù hợp.
III. Quy trình chăm sóc da dành cho phụ nữ mang thai hoặc cho con bú
Trong thai kỳ, chúng tôi khuyến nghị bạn chỉ nên sử dụng những sản phẩm chăm sóc da tại nhà với các thành phần cổ điển, chiết xuất tự nhiên, được nhiều người sử dụng nhất và dựa trên các dữ liệu phổ biến về độ an toàn.
Về cơ bản, quy trình skincare dành cho phụ nữ mang thai và cho con bú sẽ bao gồm 3 bước chính: làm sạch - dưỡng ẩm - chống nắng. Bên cạnh đó, bạn vẫn có thể sử dụng thêm một số sản phẩm đặc trị nhẹ nhàng vừa phải, phù hợp cho giai đoạn nhạy cảm này. Bạn có thể tham khảo gợi ý từ Martiderm dưới đây:
1. Làm sạch da
Hằng ngày, mẹ bầu nên làm sạch da 2 bước (double cleansing) với nước tẩy trang Martiderm Essentials Micellar Cleansing Solution 3 In 1 và gel rửa mặt Martiderm Essentials Micellar Cleansing Gel. Với công nghệ micellar độc đáo, bộ đôi này sẽ giúp hút sạch tạp chất, dầu thừa và cặn trang điểm ra khỏi lỗ chân lông, trả lại bề mặt da sạch thoáng, mịn màng và tươi mát nhưng không hề gây khô căng hay nhờn rít. Đặc biệt, chiết xuất Hoa Nhung Tuyết còn tăng cường dưỡng ẩm và chống oxy hoá cho da, kết hợp cùng Prebiotics giúp tái tạo sự cân bằng da và góp phần củng cố hàng rào bảo vệ, ngăn ngừa các tác nhân gây hại đến từ môi trường bên ngoài.
Martiderm Essentials Micellar Cleansing Solution 3 In 1
Martiderm Essentials Micellar Cleansing Gel
2. Dưỡng ẩm
Độ ẩm vẫn luôn là yếu tố quyết định cho một làn da khoẻ mạnh. Martiderm xin giới thiệu nước cân bằng MartiDerm Essentials Blooming Toner cùng ampoule MartiDerm The Originals Proteos Hydra Plus sẽ giúp dưỡng ẩm chuyên sâu và cải thiện tình trạng da khô thô ráp, hỗ trợ dưỡng sáng và làm đều màu da, góp phần củng cố cấu trúc da săn chắc hơn, ngăn ngừa xuất hiện các dấu hiệu lão hoá.
MartiDerm Essentials Blooming Toner
MartiDerm Essentials Blooming Toner chứa thành phần Proteoglycans giúp dưỡng ẩm sâu và củng cố, xây dựng tế bào da, thúc đẩy sản sinh ra các chất Hyaluronic Acid, Collagen, Elastin, Glucosamin làm cho da được săn chắc, đàn hồi và mịn màng hơn. Bên cạnh đó, Vitamin C giúp làm sáng da và Allantoin cùng chiết xuất Hoa Cúc làm dịu làn da nhạy cảm. Ngoài ra, Prebiotics sẽ giúp cân bằng hệ vi sinh vật trên da, từ đó tăng cường hàng rào bảo vệ da tự nhiên để chống chịu lại các tác nhân gây hại từ môi trường. Kết cấu sản phẩm dạng sữa lỏng tươi mát, lý tưởng dành cho da thường đến khô.
MartiDerm The Originals Proteos Hydra Plus
MartiDerm The Originals Proteos Hydra Plus với công thức kết hợp độc đáo giữa hai thành phần nổi trội là 3% Proteoglycans và 5% Vitamin C tinh khiết, giúp mang lại độ sáng và độ ẩm tức thì cho làn da, dưỡng ẩm chuyên sâu và làm sáng, săn chắc da, đồng thời giúp giảm nếp nhăn. Thiết kế dạng ống ampoule chuyên biệt từ Martiderm giúp bảo quản tối ưu tinh chất bên trong, giảm thiểu hiện tượng oxy hoá và giữ lại trọn vẹn hoạt tính sản phẩm.
3. Đặc trị
Rất nhiều phụ nữ mang thai bày tỏ sự lo lắng về vấn đề nám thai kỳ và mong muốn có một sản phẩm điều trị nám hiệu quả nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho sự phát triển của bé. Với tinh chất MartiDerm Pigment Zero DSP Serum Illuminator, vấn đề nám thai kỳ sẽ không còn là nỗi ám ảnh. Công thức sản phẩm được chiết xuất từ những thành phần tự nhiên, không gây kích ứng, không sinh nhân mụn, an toàn và phù hợp cho mọi loại da (kể cả da nhạy cảm), đặc biệt có thể sử dụng cho phụ nữ có thai. Đây cũng là sản phẩm "siêu sao" của dòng DSP - được khuyên dùng để ngăn ngừa đốm nâu, vết thâm sạm.
MartiDerm Pigment Zero DSP Serum Illuminator
Công thức sản phẩm bao gồm các chiết xuất tự nhiên: Genistein, Chiết xuất hoa cúc, Hexylresorcinol, Sodium Phytate giúp điều chỉnh sự tổng hợp melanin trong tế bào hắc tố (melanocytes) và đồng thời ức chế hoạt động của enzym tyrosinase, từ đó ngăn ngừa sự xuất hiện của đốm sắc tố và làm giảm các đốm sắc tố hiện có.
Genistein: ức chế hoạt động của enzym Tyrosinase, làm giảm sản xuất melanin, giúp đảo ngược hoặc ngăn ngừa hình thành sắc tố.
Chiết xuất hoa cúc: ức chế sản xuất melanin hiệu quả, giảm đốm nâu, làm đều tông da và làm sáng da.
Hexylresorcinol (dẫn xuất của Resorcinol): làm sáng đốm sắc tố, chống oxy hoá, ngăn ngừa lão hoá da do nắng.
Sodium Phytate (muối của Phytic Acid): tẩy tế bào chết dịu nhẹ, loại bỏ và ngăn ngừa sản xuất melanin.
Đặc biệt, nhờ kết cấu tinh chất lỏng nhẹ và dễ dàng thẩm thấu vào da, sản phẩm lý tưởng dành cho mọi loại da từ dầu đến khô.
Với những người mong muốn da mịn màng và đều màu hơn, cũng như góp phần hạn chế mụn, MartiDerm Platinum Night Renew Ampoule là một lựa chọn hoàn hảo với sự kết hợp giữa các thành phần hoạt chất giúp mang lại hiệu quả nổi bật cho làn da
MartiDerm Platinum Night Renew Ampoule
10% AHA (Alpha Hydroxy Acids): tẩy tế bào chết dịu nhẹ, giúp nhẹ nhàng loại bỏ lớp tế bào chết trên bề mặt.
5% Marine Collagen: dưỡng ẩm da.
- 0.5% Hyaluronic Acid trọng lượng phân tử thấp: hỗ trợ tái tạo và củng cố cấu trúc da.
4. Chống nắng
Trong thai kỳ, mẹ bầu nên lựa chọn kem chống nắng sử dụng màng lọc khoáng chất (thuần vật lý) như Zinc Oxide, Titanium Oxide. Các chất này nằm trên bề mặt da và hoạt động với cơ chế hình thành màng chắn phản chiếu tia UV từ ánh nắng mặt trời, hoàn toàn không thẩm thấu sâu xuống bên dưới da, do đó an toàn và dịu nhẹ trong thai kỳ, ít gây kích ứng hay khiến da nhạy cảm hơn.